Bojownikom niepodległości

Czesław Piotrowski

(1891–1963)

Urodził się 20 marca 1891 r. we wsi Kurcewo koło Stargardu. Syn Franciszka i Elżbiety z Michalaków. Ukończył Gimnazjum Klasyczne w Śremie, gdzie działał w tajnym Towarzystwie Tomasza Zana.

W roku 1914 podjął studia filozoficzne na Uniwersytecie Wrocławskim, które przerwał po pierwszym semestrze, by wstąpić do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu. W latach 1915–1918 studiował teologię w Münster w Niemczech, ponieważ gmach poznańskiego seminarium na czas trwania I wojny światowej (28 lipca 1914 – 11 listopada 1918) był zajęty przez Niemców na szpital wojskowy. Po zakończeniu I wojny światowej jeszcze przez rok studiował w Seminarium Duchownym Gnieźnie, gdzie 5 kwietnia 1919 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk arcybiskupa Edmunda Dalbora (1869–1926). Przez pierwsze trzy miesiące posługę duszpasterską pełnił w kościołach gnieźnieńskich, następnie w latach 1919–1921jako wikariusz w parafii pw. Matki Boskiej Bolesnej w Poznaniu.

W latach 1920–1921 prowadził akcję propagandową na rzecz Polski przed i po plebiscycie na Górnym Śląsku.

Obok pracy duszpasterskiej ks. Piotrowski poświęcił się pracy pedagogicznej. W roku 1920 założył własną trzyklasową szkołę przygotowawczą dla młodzieży przedgimnazjalnej. Dodając do niej czwartą klasę z programem gimnazjum humanistycznego, uruchomił z dniem 1 września 1923 r. Prywatne Gimnazjum Męskie im. Adama Mickiewicza (później Gimnazjum i Liceum). W roku 1924 zorganizował drugą szkołę kształcącą młodzież żeńską, która funkcjonowała jako Prywatne Żeńskie Seminarium Nauczycielskie im. Juliusza Słowackiego (potem Gimnazjum i Liceum). Ksiądz Piotrowski został dyrektorem obu szkół. Dla ich potrzeb w roku 1926 rozpoczął budowę gmachów przy ul. Głogowskiej 90–92. Poświęcenia budynku szkoły 5 października 1927 roku dokonał prymas Polski August Hlond (1881–1948) w obecności prezydenta Poznania Cyryla Ratajskiego (1881–1948).

W roku 1928 ks. Piotrowski podjął studia doktoranckie, które ukończył, uzyskując doktorat z filozofii za pracę: Życie seksualne męskiej młodzieży gimnazjalnej – problemy psychologiczne i pedagogiczne. Badania prowadził w latach 1928–1931 w 73 męskich gimnazjach w całym kraju. Osobiście jeździł i przeprowadzał ankiety wśród uczniów ostatnich klas.

Był członkiem Kuratorium Katolickiego Instytutu Wychowawczego w Poznaniu, a od 1936 r. jego wiceprezesem. Uczestniczył też w pracach Wydawnictwa Drukarnia i Księgarnia św. Wojciecha, od roku 1935 jako zastępca udziałowca, a od 1938 udziałowiec i członek rady nadzorczej.

Po wybuchu II wojny światowej wyjechał do Warszawy, gdzie organizował tajne nauczanie oraz działalność księgarsko-wydawniczą.

Po kapitulacji Niemiec (8 maja 1945) powrócił do Poznania. Narzucone Polsce przez Józefa Stalina (1878–1953) komunistyczne władze, w budynku jego szkoły umieściły siedzibę Milicji Obywatelskiej. Ksiądz Piotrowski otrzymał od abp. Walentego Dymka (1888–1956) zadanie rewindykacji, odbudowy i wznowienia działalności całkowicie zniszczonej podczas wojny Drukarni i Księgarni św. Wojciecha. Dzięki jego wysiłkom firma w roku 1947 wznowiła działalność wydawniczą, a ks. Piotrowski został jej wieloletnim dyrektorem. W latach 1946–1956 prowadził też odbudowę Katedry pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła w Poznaniu. Część funduszy na jej odbudowę przekazała w latach 1953–1957 kierowana przez ks. Piotrowskiego Drukarnia i Księgarnia św. Wojciecha; była to ogromna suma 900 tys. zł Za zasługi w odbudowie katedry, w roku 1955 otrzymał godność papieskiego prałata domowego. Uzyskał też godność kanonika Kapituły Archikatedralnej. Sprawował również funkcję rektora Instytutu Wyższej Kultury Religijnej w Poznaniu. W roku 1957 został powołany do Komisji Wydawnictw Katolickich przy Konferencji Episkopatu Polski.

Autor szeregu podręczników o tematyce religijnej, między innymi: Katechizm podstawowy, Katechizm dla dzieci przystępujących do pierwszej spowiedzi i Komunii św. (Poznań 1946); Niech będzie Bóg uwielbiony! modlitewnik dla młodzieży (Poznań 1947); Przewodnik po Katedrze Poznańskiej (Poznań 1959).

Zmarł po wieloletniej chorobie 16 października 1963 r. w Poznaniu, gdzie został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Górczyńskim (kwatera IVK-1-9).

Jego pomnik znajduje się przy ul. Głogowskiej w Poznaniu, jego pamięci poświęcono tablice w parafii pw. św. Wojciecha w Poznaniu oraz na budynku na Ostrowie Tumskim.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
„Monitor Polski” 1931, nr 218;
Źródła

„Monitor Polski” 1931, nr 218; CAW, akta Krzyża Niepodległości z 16 IX 1931; Czesław Piotrowski, w: Wielkopolscy księża od XVIII do XX wieku, www.wtg-gniazdo.org/ksieza/main.php?akcja=opis&id=3487 [dostęp 9 VIII 2023]; O ks. Piotrowskim, www.szkola-ks-piotrowskiego.archpoznan.pl/przykladowa-strona/ [dostęp 9 VIII 2023]; Schematyzm Kościoła Rzymsko-Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej z Mapą Diecezji i dodatkiem Spisu Polskich Parafij i Polskiego Duchowieństwa w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Stan z 1 stycznia 1925 r., Kraków 1925; J. Stoiński, w: Polski Słownik Biograficzny 1981, t. XXVI; https://misyjne.pl/poznan-poswiecenie-pomnika-ks-dr-czeslawa-piotrowski….